Home Fundamental Analysis หลักการวิเคราะห์งบการเงิน: อัตราส่วนทางการเงิน (Part 5) Profitability Ratios

Fundamental Analysis

หลักการวิเคราะห์งบการเงิน: อัตราส่วนทางการเงิน (Part 5) Profitability Ratios

Profitability ratios เป็นอัตราส่วนทางการเงินกลุ่มสุดท้าย แต่แทบจะเป็นกลุ่มที่สำคัญที่สุดในการวิเคราะห์การดำเนินงานของแต่ละบริษัท เนื่องจากเป็นชนิดอัตราส่วนที่ใช้สำหรับวัดความสามารถในการทำกำไร ซึ่งเป็นผลลัพธ์สุดท้ายที่แต่ละบริษัททำออกมา แบ่งได้เป็น อัตรากำไร (Profit margins) และอัตราส่วนผลตอบแทน (Return ratios)

Profit Margins

อัตรากำไร (Profit margins) เป็น Profitability ratios ที่คำนวณจากการนำกำไรรูปแบบต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น กำไรสุทธิ (Net profit), กำไรขั้นต้น (Gross profit), กำไรจากการดำเนินงานหรือ EBIT, และกำไรก่อนหักภาษี (EBT) มาหารด้วยรายได้ (Revenue) มีสูตรคำนวณดังนี้

Net profit margin = Net profit / Revenue

Gross profit margin = Gross profit / Revenue

Operating profit margin = (Operating profit หรือ EBIT) / Revenue

Pretax margin = EBT / Revenue

เราควรพิจารณา Profit margins ร่วมกันหลายๆตัวเพื่อดูว่าบริษัทมีความเด่นหรือความด้อยในการดำเนินงานส่วนใดบ้าง ยกตัวอย่างเช่น บริษัท A และ B ทำธุรกิจเดียวกัน แต่บริษัท A มี Net profit margin 20% และ Gross profit margin 30% ในขณะที่บริษัท B มี Net profit margin และ Gross profit margin เพียง 15% และ 25% ตามลำดับ อาจตีความได้ว่าบริษัท B ได้รับผลกระทบจากการบริหารต้นทุนการผลิตได้ไม่ดีเท่าบริษัท A ส่งผลให้มี Gross profit margin ต่ำกว่า และลามไปถึง Net profit margin ที่ต่ำกว่าด้วยเช่นกัน

Return Ratios

อัตราส่วนผลตอบแทน (Return ratios) เป็น Profitability ratios ที่คำนวณจากการนำกำไรรูปแบบต่างๆมาหารด้วยค่าจาก Balance sheet ประกอบด้วย สินทรัพย์ (Assets), เงินทุน (Capital), ส่วนของผู้ถือหุ้น (Shareholer’s equity), และหุ้นสามัญ (Common equity) มีสูตรคำนวณดังนี้

Return on assets (ROA) = Net profit / Average total assets

Operating return on assets = (Operating profit หรือ EBIT) / Average total assets

Return on total capital = EBIT / Average total capital

โดยที่ Total capital = Total debt+Total equity

Return on equity (ROE) = Net profit / Average total equity

Return on common equity = (Net profit – preferred dividends) / Average common equity

ค่า Average คือค่าเฉลี่ยระหว่างช่วงต้นและสิ้นสุดของวดที่ใช้คำนวณ สำหรับสูตรคำนวณค่า ROA ด้านบนนี้เป็นการคำนวณแบบอย่างง่าย และไม่ถูกต้องนัก เนื่องจาก Net profit ถูกหักรายการดอกเบี้ยจ่ายออกไปแล้ว แต่ว่าสินทรัพย์รวม (Total assets) ยังคงมีรายการหนี้รวมอยู่ จึงจำเป็นต้องบวกดอกเบี้ยจ่ายรวม (Gross interest expense) เพิ่มกลับไปใน Net profit (เป็นดอกเบี้ยจ่ายที่ไม่รวมรายการดอกเบี้ยรับ) ได้ออกมาเป็นสูตรดังนี้

Return on assets (ROA) = [Net profit + Interest expense(1 – tax rate)] / Average total assets

เช่นเคย การใช้อัตราส่วนทางทางเงินในการวิเคราะห์จำเป็นที่จะต้องเปรียบเทียบระหว่างบริษัทที่มีลักษณะการทำธุรกิจที่คล้ายกันเท่านั้น ไม่สามารถเปรียบหุ้นระหว่างอุตสาหกรรมได้ เนื่องจากมีค่าที่เหมาะสมแตกต่างกัน ในพาร์ทถัดไปเราจะมาอธิบายเกี่ยวกับ DuPont analysis ซึ่งเป็นการเจาะลึกค่า Return on equity (ROE) ที่จะมีรายละเอียดมากกว่าที่อธิบายในสูตรอย่างง่ายในพาร์ทนี้มาก และมีขั้นตอนการพลิกแพลงที่ต้องอธิบายเป็นขั้นเป็นตอน

บทความที่เกี่ยวข้อง