อัตราแลกเปลี่ยนล่วงหน้าคืออะไร?
อัตราแลกเปลี่ยนล่วงหน้า (Forward Exchange Rate) เป็นอัตราที่กำหนดไว้สำหรับการซื้อขายเงินตราต่างประเทศในอนาคต โดยมักจะแตกต่างจากอัตราแลกเปลี่ยนปัจจุบัน (Spot Rate) การแสดงความแตกต่างนี้สามารถทำได้สองวิธี คือการระบุเป็นจุด (Points) หรือเป็นร้อยละ (Percentage)
อัตราแลกเปลี่ยนในรูปแบบจุด
หน่วยของจุดจะอยู่ที่ตำแหน่งทศนิยมสุดท้ายของอัตราแลกเปลี่ยนปัจจุบัน เช่น หากอัตราแลกเปลี่ยนปัจจุบันเป็น 2.3481 แต่ละจุดจะมีค่าเท่ากับ 0.0001 หรือ 1/10,000 ดังนั้นหากมีการเสนออัตราแลกเปลี่ยนล่วงหน้า 90 วันที่ +18.3 จุด หมายความว่าอัตราแลกเปลี่ยนล่วงหน้าจะสูงกว่าอัตราปัจจุบัน 0.00183
ความสัมพันธ์ในตลาดเงินตรา
ในตลาดเงินตราระหว่างประเทศที่มีการซื้อขายเสรีและมีสัญญาซื้อขายล่วงหน้า ความแตกต่างระหว่างอัตราแลกเปลี่ยนล่วงหน้าและอัตราปัจจุบันจะสัมพันธ์กับส่วนต่างของอัตราดอกเบี้ยระหว่างสองสกุลเงิน หลักการนี้เรียกว่า “ภาวะดุลยภาพไม่มีการทำกำไรจากการทำ Arbitrage” (Interest Rate Parity) เพราะหากความสัมพันธ์นี้ไม่เป็นไปตามทฤษฎี จะเกิดโอกาสในการทำกำไรโดยปราศจากความเสี่ยง
กลไกการทำ Arbitrage
กลไกของการทำ Arbitrage คือ การกู้ยืมเงินสกุล A ที่อัตราดอกเบี้ย A แล้วแลกเป็นเงินสกุล B ที่อัตราแลกเปลี่ยนปัจจุบัน นำไปลงทุนให้ได้ดอกเบี้ย B และทำสัญญาขายล่วงหน้าเพื่อแลกกลับเป็นเงินสกุล A ในอนาคต หากอัตราแลกเปลี่ยนล่วงหน้าไม่สะท้อนส่วนต่างของอัตราดอกเบี้ยอย่างถูกต้อง จะเกิดโอกาสในการทำกำไรโดยไม่มีความเสี่ยง
ตัวอย่างเช่น สมมติว่ามีสกุลเงิน ABE และ DUB โดยอัตราแลกเปลี่ยนปัจจุบันอยู่ที่ 4.5671 ABE/DUB อัตราดอกเบี้ยไร้ความเสี่ยง 1 ปีของ ABE อยู่ที่ 5% และของ DUB อยู่ที่ 3% ตามทฤษฎีอัตราแลกเปลี่ยนล่วงหน้า 1 ปีที่เหมาะสมควรอยู่ที่ 4.6558 ABE/DUB ซึ่งสูงกว่าอัตราปัจจุบัน 1.94% ใกล้เคียงกับส่วนต่างของอัตราดอกเบี้ย 2%
อย่างไรก็ตาม หากอัตราแลกเปลี่ยนล่วงหน้าไม่เป็นไปตามทฤษฎี เช่น อยู่ที่ 4.6000 ABE/DUB นักลงทุนสามารถทำกำไรจากการทำ Arbitrage ได้ โดยกู้ยืม DUB 1,000 หน่วยที่ดอกเบี้ย 3% ซื้อ ABE ได้ 4,567.1 หน่วย นำไปลงทุนที่ 5% จะได้ 4,795.45 ABE เมื่อครบปี ทำสัญญาขาย ABE ล่วงหน้าที่ 4.6000 จะได้ DUB 1,042.49 หน่วย เมื่อหักค่าใช้จ่ายในการกู้ยืม 1,030 DUB แล้ว จะเหลือกำไร 12.49 DUB โดยไม่มีความเสี่ยงและไม่ต้องใช้เงินลงทุนเริ่มต้น
นัก Arbitrage จะแสวงหาโอกาสเช่นนี้ โดยซื้อ ABE ที่อัตราปัจจุบัน (ทำให้อัตราแลกเปลี่ยนปัจจุบันลดลง) และขาย ABE ล่วงหน้า (ทำให้อัตราแลกเปลี่ยนล่วงหน้าเพิ่มขึ้น) จนความสัมพันธ์ระหว่างอัตราดอกเบี้ยกลับสู่ภาวะปกติและไม่มีโอกาสทำกำไรจากการทำ Arbitrage อีกต่อไป
สรุป
การทำความเข้าใจกลไกนี้สำคัญสำหรับผู้ที่เกี่ยวข้องกับตลาดเงินตราต่างประเทศ ทั้งนักลงทุน ผู้ประกอบการระหว่างประเทศ และสถาบันการเงิน เพราะนอกจากจะช่วยในการบริหารความเสี่ยงจากอัตราแลกเปลี่ยนแล้ว ยังช่วยให้เข้าใจพลวัตของตลาดและโอกาสในการทำกำไรที่อาจเกิดขึ้นได้
