ในการคำนวณราคาฟิวเจอร์ ไม่ว่าจะเป็นฟิวเจอร์บนดัชนี,หุ้น,ทองคำ,น้ำมัน และอื่นๆ เราต้องเข้าใจถึงคุณสมบัติข้อหนึ่งของสัญญาฟิวเจอร์ส นั่นก็คือ การบรรจบของราคา (Price Convergence) 

การบรรจบของราคา

โดยการบรรจบของราคา คือ การที่ราคาของสัญญาฟิวเจอร์ส (Futures Price) เคลื่อนที่เข้าใกล้กับราคาสินค้าอ้างอิง (Spot price) เมื่อเข้าใกล้วันอายุ และ ราคาของสัญญาณฟิวเจอร์ส จะเท่ากับ ราคาสินค้าอ้างอ้างอิง เมื่อถึงวันหมดอายุ เพื่อไม่ให้ห้เกิดช่องว่างในการทำอาบิทราจ (Arbitage = ทำกำไรโดยปราศจากความเสี่ยง) เกิดขึ้น

เพราะหากราคาฟิวเจอร์ส > ราคาสินค้าอ้างอิง ณ วันหมดอายุ ผู้ทำอาบิทราจสามารถทำได้โดย

  1. Short Futures
  2. Buy Spot

หรืออีกกรณีหากราคาสินค้าอ้างอิง > ราคาฟิวเจอร์ ณ วันหมดอายุ ผู้ทำอาบิทราจสามารถทำได้โดย

  1. Long Futures
  2. Short (Sell) Spot

ดังนั้นไม่ว่า ในระหว่างการเทรดราคา Futures จะมากกว่าหรือน้อยกว่าราคา Spot สุดท้ายเมื่อถึงวันหมดอายุ ราคาต้องบรรจบเข้าหากัน 

คือสุดท้าย Futures ต้องเท่ากับ Spot

ดังนั้นเราสามารถใช้หลักการนี้ในการคำนวณมูลค่าฟิวเจอร์สได้โดยใช้ แบบจำลองต้นทุนการถือครอง 

คำนวณราคาฟิวเจอร์ ด้วยแบบจำลองต้นทุนการถือครอง

สัญญาฟิวเจอร์ที่อ้างอิงกับดัชนี (Equity Index Futures)

สูตรคำนวณ Futures prices

ตัวอย่าง : ขณะนี้ SET50 อยู่ที่ระดับ 1,000 จุด , คาดการณ์เงินปันผลของ SET50 อยู่ที่ 4% ต่อปี อัตราดอกเบี้ยปราศจากความเสี่ยงอยู่ที่ 2% โดยสัญญาฟิวเจอร์สมีอายุ 6 เดือน 

เราสามารถคำนวณมูลค่าสัญญาฟิวเจอร์สดังกล่าวได้โดย 

F0 = 1,000(e^((0.02-0.04)x 0.5))

= 990.05

มูลค่าฟิวเจอร์ตามทฤษฎีคำนวณเท่ากับ 990.05 จุด เพื่อไม่ให้เกิดช่องว่างในการเข้าทำอาบิทราจ

ข้อสังเกต

SET50 : Futures ต่ำกว่า Spot

ในการคำนวณมูคค่าของสัญญาฟิวเจอร์บน SET50 มูลค่าของฟิวเจอร์มักต่ำกว่าดัชนี SET50 (Discount) ก็เพราะว่า SET50 มีเงินปันผล โดยปกติผู้ถือสัญญาฟิวเจอร์ไม่มีสิทธิ์ได้เงินปันผล ทำให้ราคาฟิวเจอร์สจะต่ำกว่าดัชนี 

Gold : Futures สูงกว่า Spot

แต่ในส่วนของสินทรัพย์ที่ไม่มีเงินปันผลอย่าง “ทองคำ” มักจะเห็นว่า ราคาฟิวเจอร์บนทองคำ มักจะราคาสูงกว่า ราคา Spot ของทองคำ (Premium) ก็เพราะว่า ทองคำไม่มีการจ่ายเงินปันผลนั่นเอง แถมยังมีเรื่องต้นทุนการถือครองที่ต้องจ่ายเพิ่มอีกด้วย โดยผู้ถือสัญญาณฟิวเจอร์ไม่ต้องถือครองสินค้าจริง (ไม่มีต้นทุนการเก็บรักษา) ซึ่งต่างจากคนที่ซื้อทองจริงๆ ที่ต้องมีต้นทุนการเก็บรักษาในส่วนนี้ ทำให้คนที่ซื้อสัญญาณฟิวเจอร์ต้องจ่าย Premium เพิ่ม 

โปรแกรมคำนวณ – ราคาฟิวเจอร์ส

https://www.tfex.co.th/th/education/pricing/futures.html

แหล่งข้อมูลอ้างอิง

  • หนังสือ การวิเคราะห์ ตราสารอนุพันธ์ (Analysis of Derivatives) ผู้เขียน : สถาบันพัฒนาความรู้ตลาดทุน ตลาดหลักทรัพย์แแห่งประเทศไทย